صنایع دستی استان خراسان جنوبی

هنر و صنایع دستی

صنایع دستی و سوغات های استان خراسان جنوبی عبارتند از :

قالی بافی

استان خراسان جنوبی یکی از مراکز قالی بافی ایران محسوب می شود و سالانه ، بخش مهمی از تولیدات آن با نام قالی بیرجند به خارج از کشور صادر می شود.

تعداد زیادی از قالی های قدیمی این منطقه از گذشته ها به یادگار مانده است که برخی از آن ها در موزه فرش ایران و مجموعه استان قدس رضوی نگهداری می شود.اکثر این قالی ها با سر انگشتان هنرمند مردم روستای قدیمی درخش واقع در ۴۸ کیلومتری شمال شرقی بیرجند بافته شده اند.

امروزه یکی از مهم ترین مراکز تولید قالی استان ، شهر مود از توابع شهر سربیشه است که در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر بیرجند قرار دارد.
قالی مود به دلیل استفاده از پشم محلی ، رنگرزی سنتی ، بافت خوب و طرح های اصیل آن ، از چنان شهرتی در بازار های جهانی برخوردار است که قالی بیرجند را به نام مود می شناسند.

از جمله نقش هایی که در قالی های این منطقه مورد استفاده قرار می گیرد می توان به ریزه ماهی ، خشتی ، پرطاووسی(چهار شعله ، بته جغه) ، سی و سه کله ، نقش ساده و … اشاره کرد.

گوهر تراشی

هنر گوهر تراشی از جمله هنر های جدید و جا افتاده در این استان می باشد که در این چند سال به صورت خوبی پیشرفت کرده است .

با توجه به پتانسیل بالای این استان در زمینه معادن سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی  این هنر میتواند آینده خوبی  برای جوانان این استان فراهم کند . هم اکنون بیش از ۲۵۰ نفردر زمینه تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی در شهرستان فردوس مشغول به کار هستند که در صورت حمایت مسولان این میزان میتواند به ۵۰۰ نفر نیز افزایش یابد .

شهرستان های بیرجند ، فردوس ، قاین و خوسف بیشترین فعالیت را در این زمینه دارند .

پارچه بافی ( توبافی)

هنر پارچه بافی از گذشته های دور در استان خراسان جنوبی رواج داشته و در حال حاضر نیز ،  به حیات خود ادامه می دهد. قدیفه ، بفبند ، چادر شب ، سارق ، صافی ، دستار خوان ، چهار پوشاله ، کرباس ، لنگ ، حوله و سفره توتی از انواع پارچه های نخی هستند که در این منطقه بافته می شوند.

سبد بافی

سبد بافی در برخی نقاط استان رواج دارد. در ساخت انواع سبد از ساقه های نازک بید ، بادامشک (بادام کوهی ) ، گز و همچنین از ساقه های غلات به ویژه ساقه گندم و جو استفاده می شود . سبد معمولی ، شلغم شوی، گربه تاز ، قفس پرندگان ، کباره و کالک بیز ، اشکال متنوع سبدهایی هستند که در خراسان جنوبی تولید می شوند.

سفالگری

یکی از صنایع قدیمی که در بعضی از مناطق استان رواج دارد ، صنعت سفالگری است ؛ روستای شاهزیله در ۵ کیلومتری شمال شرقی شهر خوسف ، از جمله این مراکز است که سفال های تولیدی آن ، عموماً بدون لعاب و کاربردی است.

سایر صنایع دستی

از دیگر صنایع دستی هنرمندانه این استان که همچنان رونق دارند و برای مصارف خانوار و عرضه به گردشگران تولید ی شوند ، می توان از جاجیم بافی ، گلیم بافی ، نمد مالی ، زیلوبافی ، زرگری ، سوزن دوزی ، آجیده دوزی ، ابریشم دوزی ، خامه دوزی ، ملیله دوزی ، قلاب بافی و … نام برد.

سوغاتی ها

زعفران ، معروف ترین سوغات خراسان جنوبی است که در مزارع متعدد زعفران در سطح استان کشت می شود و یکی از مرغوب ترین انواع تولیدی آن در کشور محسوب می شود.

زرشک خراسان جنوبی

زرشک و عناب در جایگاه بعدی قرار دارند. آلو بخارا ، سنجد ، بادام کوهی ، گردو ، کشک سیاه ، کشک زرد ، کشک زیره ای ، قره قروت ، انواع برگه و خشکبار و صنایع دستی به ویژه قالی ، از دیگر سوغاتی های معروف و مورد توجه گردشگران استان به شمار می آیند.